پر مرغ

پر مرغ

پر مرغ تفاوت اساسی ظاهری مرغ با سایر دام‌های اهلی است. این پرها غشای محافظی برای بدن و پوست ایجاد می‌کنند و بدن را از سرما، گرما و صدمات محافظت می‌نمایند.

از روی شفافیت یا کدر بودن پرها می‌توان به‌راحتی به سلامت مرغ پی برد. رنگ پرها در نژادها و سویه‌های مختلف یکسان نیست و تنوع زیادی در رنگ نژادهای مختلف وجود دارد. همین تنوع رنگ یکی از عوامل تمایز نژادها و سویه‌های مختلف است. معمولاً بین وزن بدن و تعداد پرها نسبت مستقیمی وجود دارد. همچنین از نظر اندازه، نسبتی بین اندازه پر و اندازه بدن دیده می‌شود.

نژادهایی که اندازه بدن آن‌ها بزرگ است، اندازه پرها نیز بزرگ است. معمولاً در نژادهای آمریکایی، وزن پر بین ۴ تا ۴.۵ درصد وزن موجود زنده است. تعداد پرها در نژادهای آمریکایی معمولاً بین ۶۰۰۰ تا ۸۰۰۰ شمارش شده است. در بعضی از گونه های نژاد ویندوت این میزان تا ۹۵۰۰ عدد است. در نژادهای مخصوص جوجه‌کبابی هرچه رشد پر سریع‌تر انجام بگیرد بهتر است. زیرا در این نژادها اغلب رابطه‌ای بین سرعت رشد پر و سرعت رشد بدن وجود دارد. طیور معمولاً پس از مدتی دچار پرریزی می‌شوند، به این ترتیب که پرهای قدیمی می‌ریزد و دوباره پرهای جدید می‌روید.

انواع پر

ساختمان پرها در نقاط مختلف بدن پرندگان از نظر شکل، رنگ و اندازه متفاوت است. پرهای بال مخصوص پرواز و سایر پرها برای گرم نگه‌داشتن و محافظت بدن است. معمولاً سه نوع پر در بدن مرغ قابل تشخیص است: پرهای بزرگ یا شاه‌پرها، پرهای کوچک یا پوش‌پر، و پرهای سوزنی‌شکل.

• پرهای بزرگ یا شاه‌پرها: این پرها از خارج بدن مرغ را پوشانده‌اند و در زیر آن‌ها ممکن است پرهای دیگر قرار گرفته باشد. پرهای بال و دم جزء این دسته به‌شمار می‌روند. تعداد پرهای بزرگ کم است و بسته به نژاد و جنس متفاوت است. پرهای بزرگ دارای یک شاخه اصلی (Quill) هستند که در پایین توخالی و در بالا توپر است. قسمت توخالی آن به‌نام کالاموس (Calamus) و قسمت توپر آن به نام راشیس (Rachiss) نامیده می‌شود. قسمت توپر از دو طرف دارای شاخه‌های فرعی است که به آن‌ها ریش (Barber) می‌گویند. از هر یک از این ریش‌ها شاخه‌های فرعی دیگری به موازات هم از دو طرف جدا شده که به آن‌ها ریشک یا Barbules می‌گویند. شاخه‌های فرعی در قسمت انتهایی خود دارای انشعابات کوچک‌تری هستند.

• پرهای کوچک یا پوش‌پر: این پرها معمولاً تمام بدن را فرا می‌گیرند و اغلب پرهای بزرگ در بعضی از قسمت‌ها روی آن‌ها را می‌پوشانند (مانند بال‌ها). وظیفه این پرها حفظ و پوشش بدن است و تعداد آن‌ها بسیار بیشتر از پرهای بزرگ است.

• پرهای سوزنی‌شکل: این پرها در زیر پرهای کوچک قرار گرفته و داخل فولیکول کوچکی که در لایه اپیدرم پوست بدن مرغ فرو رفته است. جدا کردن پرهای بزرگ از فولیکول‌های داخلی به‌راحتی صورت می‌گیرد، ولی جدا کردن این پرهای سوزنی‌شکل را با چاقوهای تیز یا شعله از روی پوست انجام می‌دهند. در نژادهای گوشتی هرچه تعداد این پرهای سوزنی‌شکل کمتر باشد، بهتر است.